به نقل از «صدای ایران»

دلایل تنش آفرینی علی اف علیه ایران چیست؟

تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۸۹۸۵۴

به گزارش صدای ایران محمدعلی بهمنی قاجار-کارشناس مسائل حقوق بین‌الملل؛ الهام علی اف، رئیس‌جمهور آذربایجان همچون سلف خود حیدر علی اف، در دوران زمامداری‌اش تلاش کرده مناسباتی نسبتا دوستانه با ایران داشته باشد و از ایجاد تنش با ایران خودداری کند. سخنان دوستانه وی پس از آزادسازی قره باغ و هنگام بازدید از مرز مشترک ایران و جمهوری آذربایجان، نمونه‌ای از این رویکرد وی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما علی اف در چند ماه اخیر، رویه تازه‌ای از خود نشان داده است.

او از یک طرف با سختگیری در مورد ترانزیت کامیون‌های ایرانی و از طرفی با سخنان تند علیه رویکرد و رزمایش ایران و نیز برگزاری مانور‌های نظامی پی در پی و کشاندن پای پاکستان به منطقه و نیز ابراز دوستی و حتی همکاری آشکار با اسرائیل و فراتر از آن، ابراز ادعا‌های هویتی علیه جمهوری اسلامی و متهم کردن ایران به مشارکت در قاچاق مواد مخدر تلاش کرده است به نوعی تهران را به مبارزه بطلبد.

به نظر می‌رسد رویکرد جدید وی ناشی از مسائل ذیل است:

۱) رئیس‌جمهور آذربایجان پس از تصرف قره باغ و اعمال حاکمیت دوباره بر این سرزمین از اعتماد به نفس لازم برخوردار شده است و حمایت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را پشت سر خود می‌بیند.

۲) با تن‌دادن به مصالحه مدنظر مسکو، در عمل روسیه را همراه خود دیده و پشتیبانی احتمالی روسیه از ایران را منتفی ارزیابی کرده است.

۳) باتوجه به حمایت‌های اسرائیل و بریتانیا از آذربایجان و سکوت آمریکا و سایر قدرت‌ها، با تنش آفرینی در برابر ایران، به نوعی درصدد کسب حمایت بیشتر این کشور‌ها و جلب توجه آنان در مورد اهمیت آذربایجان برای مقابله با ایران است.

۴) با توجه به استمرار موجودیت جمهوری آرتساخ در استپاناکرت یا خان‌کندی تلاش دارد با تنش آفرینی علیه ایران، افکار عمومی داخل آذربایجان را از استمرار اشغال بخشی از قره‌باغ دور نگه دارد.

۵) موقعیت ایران را با توجه به استمرار تحریم‌ها ضعیف و ضربه‌پذیر ارزیابی می‌کند.

۶) با توجه به موقعیت ضعیف ارمنستان، بیم و ملاحظه‌ای نسبت به اتحاد احتمالی ایران با ارمنستان ندارد.

۷) نظر به مفاد مصالحه آتش بس قره باغ و وعده‌هایی که به باکو داده شده است و همراهی و ضعف پاشینیان، باکو را قادر به اتصال به نخجوان از طریق ارمنستان تصور کرده و از این منظر نیز نسبت به ایران احساس بی‌نیازی می‌کند.

۸) باتوجه به موضع‌گیری ایران در مورد عدم تغییر مرز‌های سیاسی می‌خواهد با اعمال فشار به ایران، کشورمان را به تجدیدنظر در موضع خود و همراهی یا سکوت نسبت به متصل شدن باکو به نخجوان از خاک ارمنستان وادارد.

۹) پس از منازعه قره باغ، نفوذ ترکیه در آذربایجان بیشتر شده و بخشی از اقدامات جمهوری آذربایجان با هدایت ترکیه است.

۱۰) نفوذ اسرائیل نیز بعد از جنگ بیشتر شده و احتمالا بخشی از این دسیسه‌ها به تحریک اسرائیل بوده است.

۱۱) باتوجه به ضرورت تعیین حدود ایران و آذربایجان در بستر و زیربستر دریای خزر، این تنش‌آفرینی در راستای وادارسازی ایران به تمکین به خواسته‌های آذربایجان در مورد تعیین حدود در دریای خزر است.

۱۲) هم جمهوری آذربایجان و هم ترکیه روی پان‌ترک‌های داخل ایران، به‌ویژه لابی پان‌ترک دارای قدرت سیاسی و اقتصادی به عنوان اهرمی برای نفوذ در ایران حساب باز کرده‌اند؛ بنابراین ایران را قادر به پاسخگویی مناسب در برابر خود نمی‌دانند.

۱۳) ترکیه با توجه به استمرار تحریم‌های ایران تصور می‌کند که ایران وابسته و محتاج به ترکیه است و توان اقدام رادیکالی در برابر تنش‌آفرینی‌های ترکیه و باکو را ندارد.

۱۴) باتوجه به آزادسازی قره‌باغ مشروعیت و محبوبیت علی اف بالا رفته و امکان ضربه زنی علیه وی به وسیله اپوزیسیون اسلام‌گرا و نزدیک به ایران ضعیف است.

باتوجه به همگی این موارد به نظر می‌رسد تنش‌آفرینی‌های رژیم الهام علی اف در باکو علیه ایران تشدید خواهد شد؛ اما بدیهی است به دلیل ضعف ذاتی آذربایجان در برابر ایران از همه جنبه‌های جغرافیایی، جمعیتی، استراتژیک و نظامی، امکان توسعه این تنش‌ها تا حد جنگ منتفی است.

همچنین می‌توان گفت ایران با اتکا به اقدامات ذیل می‌تواند باکو را به تجدیدنظر در تنش آفرینی وادارد.

۱) رفع تحریم‌ها و بهبود موقعیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایران.

۲) شناسایی، مهار و تضعیف شبکه‌های لابی باکو و ترکیه در ایران.

۳) نیل به سیاست مشترک با روسیه و ارمنستان. در این راستا ایران باید همکاری صریح روسیه را مطالبه کند و در صورت عدم‌همکاری مسکو، به سمت چرخش در مناسبات و حتی نزدیکی به گرجستان حرکت کند. در مقابل چنانچه روسیه با ایران همراهی و همکاری کند، شناسایی اوستیا، ابخازیا و کریمه می‌تواند یک پاداش ایران به همراهی احتمالی روسیه باشد و البته این موضوع باید در گرو کسب امتیاز خوب و مناسب از روسیه باشد.

۴) ایران در مقابل طرح اتصال باکو به نخجوان از طریق سیونیک، طرح اتصال ماکو به ایروان از طریق خاک ترکیه یا نخجوان را مطالبه کرده و ارمنستان نیز طرح اتصال به خاک روسیه از طریق آذربایجان را مطرح کند؛ چنین خواسته‌ای به عنوان رفع انسداد می‌تواند به‌طور مشترک از سوی تهران و مسکو و ایروان مطرح شود.

منبع: صدای ایران

کلیدواژه: الهام علی اف حمایت های بین المللی تنش آفرینی قره باغ علی اف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت sedayiran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صدای ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۸۹۸۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علی‌اف: آذربایجان هرگز به اوکراین سلاح نمی‌دهد

رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد: اگر جنگ روسیه و اوکراین متوقف شود، هیچ تضمینی برای تکرار نشدن آن وجود ندارد، آذربایجان بیش از ۳۰ میلیون یورو کمک بشردوستانه و مالی به اوکراین ارائه کرده است. حتی اگر از ما بخواهند، به اوکراین هرگز سلاح نمی‌دهیم. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان اعلام کرد که در جریان سفر خود به روسیه با همتای خود ولادیمیر پوتین درباره جنگ با اوکراین گفتگو نکرده است.

الهام علی‌اف در مجمع بین‌المللی «COP29 و چشم‌انداز سبز برای آذربایجان» در دانشگاه ADA در حالی که به سوال پروفسور کلاوس لارس از مرکز ویلسون دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا پاسخ داد، درباره جنگ روسیه و اوکراین صحبت کرد.

علی‌اف تاکید کرد که او و پوتین تنها در مورد مسائل دوجانبه و وضعیت قفقاز جنوبی گفتگو کردند.

رئیس‌جمهور آذربایجان گفت: نمی‌داند جنگ روسیه و اوکراین چگونه به پایان می رسد. اگر کسی می‌داند، احتمالاً باید نامزد جایزه صلح نوبل شود. فکر نمی‌کنم کسی بداند در حال حاضر چگونه قرار است این جنگ به پایان برسد. اما من آن را این‌گونه بیان می‌کنم که در یک نقطه پایان می یابد، زیرا جنگ ها دیر یا زود متوقف می‌شوند. من می‌توانم از تجربه خودمان بگویم. وقتی در ماه می 1994 قرارداد آتش‌بس با ارمنستان را امضا کردیم، جنگ عملاً متوقف نشد. بنابراین، ممکن است وضعیت مشابهی بین روسیه و اوکراین ایجاد شود. اگر آن‌ها با پایان دادن به مرحله فعال جنگ موافقت کنند، پایان جنگ را تضمین نمی‌کند. هر از چند گاهی، یعنی در دوران اشغال، تنش بود، با گروه‌های خرابکار، نبرد تک تیراندازی داشتیم، این یا چند اتفاق بسیار خطرناک دیگر رخ داد و خط تماس ما بسیار کوتاه‌تر از خط تماس امروز یا خط نبرد روسیه و اوکراین بود.

علی‌اف تأکید کرد: تصور کنید که یک توافق آتش‌بس امضا شده است. آیا این تضمینی برای آینده صلح خواهد بود؟ جواب منفی است. ما 28 سال صبر کردیم و بعد با استفاده از زور، حاکمیت خود را بازیابی کردیم. ما این کار را کردیم چون حق با ما بود و می‌توانستیم. برای ما مسئله مرگ و زندگی بود. در آن زمان مطمئن نبودیم چه کسی در کنار ارمنستان خواهد جنگید. ممکن بود گزینه‌های مختلفی وجود داشته باشد. هیچ کدام برای ما خوشایند نبود. اما بعد به آن فکر نکردیم، یا باید حیثیت حاکمیت خود را باز می‌گردانیم یا همه باید می‌مردیم. این رویکرد ما بود. ما صبر کردیم، نیرو جمع کردیم، در عرصه بین‌المللی کار کردیم. ما سعی کردیم از طریق مذاکره موضع خود را ثابت کنیم و توضیح دهیم که قربانی آزار و اذیت هستیم، اما نشد. بله، سازمان های بین‌المللی قطعنامه‌ها و تصمیماتی گرفتند، اما اجرا نشدند، سازوکار اجرایی نداشت. بنابراین ما آن را اجرا کردیم. همانطور که گفتم ما صلح را با جنگ آوردیم. این نیز یک گزینه است و ما نشان می‌دهیم که امکان‌پذیر است. بنابراین همانطور که گفتم جواب عملی ندارم. فکر نمی‌کنم کسی بداند چه زمانی جنگ روسیه و اوکراین متوقف می‌شود.

رئیس‌جمهور آذربایجان با بیان اینکه حتی اگر جنگ متوقف شود، هیچ تضمینی برای تکرار نشدن آن وجود ندارد، گفت: آذربایجان چه می‌تواند بکند؟ هیچ چیز. از نظر عملی مطلقاً هیچ چیز. ما بیش از 30 میلیون یورو کمک بشردوستانه و مالی به اوکراین ارائه کردیم. ما در حال انجام کارهای بازسازی در شهر ایرپین هستیم، جایی که جمعیت آذربایجانی زیادی وجود دارد و بسیاری از زیرساخت‌های اجتماعی بازسازی شده است. هیچ چیز بیشتر نمی‌توانیم انجام دهیم. حتی اگر از ما بخواهند، به اوکراین سلاح نمی‌دهیم، می‌توانیم آشکارا بگوییم که این کار را نمی‌کنیم. کمک‌های بشردوستانه بله، اما سلاح هرگز، این پاسخ من است.

علی‌اف گفت: جنگ روسیه و اوکراین برای دو ملتی که از نظر قومیتی و مذهبی بسیار به یکدیگر نزدیک هستند، یک تراژدی بزرگ است. آیا فرصتی برای فرار از جنگ وجود داشت؟ فکر کنم وجود داشت. آیا رهبران اوکراین در سال های گذشته فرصتی برای برقراری روابط عادی با روسیه داشتند؟ من تقریباً مطمئن هستم که وجود داشته است. بله، من فقط در مورد روابط روسیه و آذربایجان صحبت می‌کردم. ما همسایه هستیم. ما مشارکت‌های قوی ایجاد کرده‌ایم. ما به حاکمیت یکدیگر احترام می‌گذاریم. ما در کار یکدیگر دخالت نمی‌کنیم. آیا ممکن است بین روسیه و اوکراین هم همینطور باشد؟ البته ممکن بود. روس‌ها افراد بسیار نزدیک به اوکراین هستند. چرا این اتفاق نیفتاد؟ مقصر کیست؟ من نظری دارم، اما آن را به اشتراک نمی‌گذارم. اما من فکر می‌کنم این فرصت در اوایل دهه 2000 از دست رفت. شانس اوکراین برای ساختن یک کشور قدرتمند از دست رفت. این نظر شخصی من بر اساس تجربه و دانش من است. من همه روسای جمهور اوکراین را می‌شناختم و با آن‌ها کار می کردم به جز رئیس‌جمهور اول این کشور.

رئیس‌جمهور آذربایجان خاطرنشان کرد: من از سال 2003 روی صندلی ریاست جمهوی آذربایجان هستم. چیزی که می‌گویم را می‌دانم، چون تجربه دارم و هیچکس چیزی به من نگفته است. من شاهد لحظات زیادی در روابط روسیه و اوکراین بوده ام: تنش، دوستی، دشمنی، اما هرگز به سطحی که امروز می‌بینیم نرسیده بود. متاسفانه این وضعیت غم‌انگیزی است و هر روز مردم می‌میرند. باید متوقف شود. چه کسی می‌تواند متوقف شود؟ نمی‌دانم.

در این مراسم، الهام علی‌اف همچنین به منافع روسیه در جمهوری آذربایجان و قفقاز اشاره کرد و گفت: روسیه همسایه آذربایجان است و ما در زمینه‌های مختلف همکاری بسیار فعالی با این کشور داریم. در آخرین دیدار با رئیس‌جمهور پوتین، ما به طور گسترده در مورد آن موضوعات، همکاری‌های اقتصادی و به‌ویژه همکاری‌های خود در زمینه حمل‌ونقل گفتگو کردیم. البته بیشتر همکاری‌ها در زمینه بشردوستانه است. بیش از 300 مدرسه روسی در آذربایجان وجود دارد و مردم ترجیح می‌دهند در مدارس روسی تحصیل کنند. به طور خلاصه، ما به عنوان یک کشور منطقه قفقاز مسائل مشترک زیادی داریم. به دلیل اینکه بخش خاصی از قفقاز در داخل مرزهای روسیه است و البته روسیه هرگز این منطقه را ترک نخواهد کرد، زیرا متعلق به این منطقه است و به نظر من همه کشورهای قفقاز جنوبی باید علاقه‌مند به برقراری روابط خوب با روسیه بر اساس احترام متقابل، حاکمیت، تمامیت ارضی و منافع متقابل باشند. من فکر می‌کنم که مثال آذربایجان به خوبی نشان می‌دهد که این امکان‌پذیر است.

"امنیت منطقه" محور اصلی دیدار پوتین و علی‌اف

انتهای پیام/