به نقل از «الف»

چرا "الهام علی‌اف" بازنده نهایی تنش‌زایی علیه ایران خواهد بود؟ 

تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۹۴۰۵۸

رویه های خصمانه چند وقت اخیر دولت آذربایجان و شخص "الهام علی‌اف" رئیس جمهور این کشور علیه ایران، در دراز‌مدت، با خسارت هایی جدی برای این کشور همراه خواهد بود. این در حالی است که الهام علی‌اف، سرخوش از پیروزی اخیر آذربایجان در جنگ اخیر کشورش با ارمنستان و در عین حال تکیه بیش از حد به اسرائیل، رویکردهایی با افق دیدِ کوتاه مدت را مد نظر قرار داده که این مساله برای باکو، به شدت هزینه‌زا خواهد بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

به گزارش الف، "الهام علی‌اف" رئیس جمهور آذربایجان و دولت وی، در مدت اخیر دست به اقدامات تنش زای زیادی علیه ایران زده اند. اینطور به نظر می رسد که آذربایجان مخصوصا پس از کسب پیروزی در جنگ اخیرِ قره‌باغ با ارمنستان، در حالِ نمایشِ روند جدیدی در عرصه سیاست خارجی و رویکردهای خود در منطقه است که نقطه بنیادین و اساسی آن بر توسعه مراوداتِ باکو با رقبا و به ویژه دشمنان ایران نظیر رژیم صهیونیستی استوار است و سعی دارد آذربایجان را که کشوری با اکثریتِ شیعی است، تا حد زیادی از ایران و نوعِ خاص اسلام سیاسی که این کشور آن را نمایندگی می کند، دور نماید. 

در این راستا، پس از تنش های اخیر در روابط ایران و آذربایجان در پیِ اقدام دولت آذربایجان در ایجاد مشکل برای راننده کامیون های ایرانی که از یک مسیر ترانزیتی جهت وارد شدن به خاک ارمنستان استفاده می کردند و در عین حال، لفاظی های برخی مقام های آذربایجانی علیه کشورمان، شاهد دستگیری دو تن از چهره های مذهبی شیعی آذربایجان یعنی "ایلگار ابراهیم اوغلو" امام جمعه سابق باکو و "سردار بابائف" از مدیران برجسته یکی از سایت های معروف مذهبی آذربایجان بوده ایم. این دو فرد در ایران تحصیلات دینی خود را به انجام رسانده اند و برخی ناظران و تحلیلگران بر این باورند که بازداشت این افراد احتمالا با طرح اتهامات علیه آن ها به دلیل ارتباطاتشان با ایران صورت گرفته است. در این رابطه، امام جمعه سابق باکو اندکی پس از بازداشت و بازجویی از وی آزاد شد اما سردا بابائف، از سوی مقام های آذربایجانی به "خیانت" علیه آذربایجان متهم شده و بسیاری بر این باورند که وی مدت زیادی را بایستی در حبس(و حتی احتمال صدور احکام قضایی سنگین تر نیز علیه وی وجود دارد) بگذراند. 

مجموع این رویه ها از سوی دولت آذربایجان نشان می دهند که اساسا دولتِ علی‌اف مایل به تنش زدایی با ایران نیست. با این حال، به سه دلیلِ عمده، تنش زایی با ایران در بلند مدت به نفع آذربایجان نخواهد بود. 

1: آذربایجان و تشدید احتمال شکل گیری جریان های ضددولتی در آینده 
ایران سال هاست که با چالش های جدی در مرزهای جنوبی خود و به ویژه در منطقه خلیج فارس و دریای عمان دست و پنجه نرم می کند و چندان بر منطقه قفقاز متمرکز نبوده است. با این حال، در شرایط کنونی، کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس تا حد زیادی راه تنش زدایی با ایران را در پیش گرفته اند و دولت "ابراهیم رئیسی" نیز توسعه روابط با همسایگان را در دستور کار قرار داده است. در این فضا، تهران تا حدی این فرصت را یافته تا بار دیگر با دقت و تمرکز بیشتری بر منطقه قفقاز متمرکز شود. 

در این چهارچوب، جوسازی های اخیر آذربایجان علیه ایران، مخصوصا با توجه به اینکه اغلبِ جمعیت کشور آذربایجان شیعه هستند و نسبت به توسعه روابط آشکار و پنهان کشورشان با اسرائیل اعتراض دارند، در نهایت می‌تواند به ظهور و اوج گیری گروه های مقاومت جدید، این مرتبه در خاک آذربایجان منجر شود. در این رابطه به طور خاص شاهد بودیم که اندکی پس از تنش‌زایی های اخیر دولت آذربایجان علیه ایران، یک گروه مقاومت اسلامی با نامِ "حسینیون" در خاک آذربایجان اعلام موجودیت کرد که این مساله توجهات زیادی را در آذربایجان و همچنین در عرصه های منطقه ای و  بین المللی به خود جلب کرده است. 

اگرچه به احتمال زیاد گروه مذکور هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد، با این حال اگر بنا باشد دولت علی اف سرخوش از پیروزی اخیر خود در جنگ با ارمنستان، بر شدت روابط با اسرائیل بیفزاید و سیاست های ضد‌ایرانی خود را نیز تشدید کند، احتمال اینکه گروه هایی نظیر حسینیون و همچنین دیگر گروه های مقاومت در آذربایجان رشد و توسعه پیدا کنند، زیاد است. امری که می تواند در دراز مدت حامل خسارت های زیادی برای دولت آذربایجان باشد. 

2: کنشگری مولفه "تاریخ" علیه دولت آذربایجان 
مردم آذربایجان پیوندهای فرهنگی و تاریخی عمیقی با ایران دارند که دلیل اصلی این مساله نیز این است که آذربایجان، زمانی جزئی از خاک ایران بوده و ایران همچون سرزمین مادری برای آذربایجانی ها است. در این چهارچوب، پیوندهای مشترک و گسترده تاریخی میان ملت های ایران و آذربایجان، عملا موجب می شود تا در برهه های حساساس تاریخی و در مواردی که اصطکاکاتی با سرزمین مادری(ایران) ایجاد می شود، مردم(آذربایجان) به ریشه‌های تاریخی خود رجوع کنند. 

این مساله همانطور که پیشتر گفته شد در شرایطی که دولت آذربایجان با رژیم هایی نظیر اسرائیل به توسعه روابط می پردازد، می تواند موجب نزدیکی و نَه دوری آذربایجانی ها با ایران شود. از این رو، تاکیدات دولت آذربایجان بر گسستن پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان دو ملت، در دراز مدت تبعات معکوسی را از خود برجا خواهد گذاشت و در نهایت دو ملت را به یکدیگر نزدیک و آن ها را در مقابل جبهه ای قرار خواهد داد که به دنبال ایجاد فاصله میان ایران و آذربایجان هستند. این مساله مخصوصا با توجه به اینکه ایران هیچگاه به استقلال و تمامیت ارضی آذربایجان بی احترامی نکرده و خواستار روابط دوستانه با این کشور و مردم آن بوده، بیش از پیش تقویت می شود. 

3: مولفه بازدارندگیِ قابل توجه ایران در برابر دولت آذربایجان 
یکی دیگر از مولفه هایی که در تحلیل تنش آفرینی های دولت آذربایجان علیه ایران بایستی مورد توجهِ رهبران آذربایجان قرار گیرد این است که ایران از توان بازدارندگی قابل توجهی جهت مقابله با هرگونه تنش آفرینی گسترده باکو علیه خود برخوردار است. از سویی، ایران جهت مقابله با رویه های دولت آذربایجان در فراهم ساختن زمینه برای توسعه نفوذ اسرائیل در خاک خود نیز از ابزارهای قابل توجهی برخوردار است که بکارگیری آن ها علیه آذربایجان، هزینه های سنگینی را برای این کشور به دنبال خواهد داشت. 

ایران در زمینه قدرت موشکی، پهپادی و همچنین توان دریایی و نیروی زمینی نیز برتری قابل توجهی را در برابر آذربایجان دارد که تمامی این مسائل بازدارندگی موثری را در برابر رویه های خطرناک احتمالی دولت الهام علی‌اف ایجاد می کنند. البته که آذربایجان با رویه های ضدایرانی خود، عملا موجب شد تا روابط ایران و ارمنستان نیز توسعه یابد. مساله ای که می تواند در نوع خود به تقویت هر چه بیشتر ارمنستان از جانب ایران در حوزه های مختلف منجر شود. موضوعی که کاملا برای آذربایجان هزینه زا است. 

در کنار همه این موارد، ایران در پیِ تنش‌آفرینی های اخیر آذربایجان علیه خود، تا حد زیادی در مورد کریدورها و مسیرهای تعامل تجاری خود با منطقه قفقاز نیز تجدیدنظر کرده و سعی دارد تا مسیرهای جایگزینی را در این رابطه با همکاری ارمنستان ایجاد کند. امری که تا حد زیادی آذربایجان را از درآمدها و منافع ترانزیتی که می‌توانست از سوی ایران از آن ها برخوردار شود نیز محروم خواهد کرد. 

منبع: الف

کلیدواژه: آذربایجان علیه دولت آذربایجان الهام علی اف تا حد زیادی علیه ایران قابل توجه رویه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۹۴۰۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح است

سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم‌هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعا‌هایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشور‌هایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.

کنعانی افزود: ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد؛ توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت؛ جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد؛ چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!

کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعا‌های مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد؛ اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه‌ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشور‌های اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.

کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند. 

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود؛ این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولت‌های ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.

کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می‌کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می‌شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولت‌های اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکرد‌های غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعا‌های آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعا‌ها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی سیاست خارجی